Շուշիում կայացել է Թյուրքական պետությունների կազմակերպության (ՏՊԿ) ոչ պաշտոնական գագաթնաժողովը, որի հիմնական թեմաները կապված էին տրանսպորտի և կլիմայի հետ: Միջոցառման հյուրընկալող Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևն ընդգծել է, որ տրանսպորտային կապերի հաստատումն ու ընդլայնումը թյուրքական աշխարհի միավորման անբաժանելի մասն է: Նիստի արդյունքներով ՏՊԿ – ի անդամ երկրների ղեկավարները ստորագրել են Ղարաբաղյան հռչակագիրը:
Գագաթնաժողովի անցկացումը Շուշայում կրում է խորհրդանշական բնույթ, որը կոչված է մասնակիցներին ներգրավելու ագրեսիայի հետևանքով Ադրբեջանի և Արցախի օկուպացիայի լեգիտիմացմանը և էթնիկ զտմանը ՝ ճանաչելով Արցախի քաղաքի և տարածքի Պատմական և մշակութային նշանակությունը Ադրբեջանի համար: Իլհամ Ալիևը, բացելով գագաթնաժողովը, թյուրքական պետությունների ղեկավարների այցերը Ղարաբաղ անվանել է" եղբայրական համերաշխության դրսևորում " և շնորհակալություն հայտնել տարածաշրջանի զարգացման գործում ունեցած ավանդի համար ՝ նշելով նոր դպրոցների և մշակութային կենտրոնների կառուցումը:
Ընդ որում, ոչ բոլոր երկրների ղեկավարներն են մասնակցել նիստին ։ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը ներկա չի եղել: Նրա փոխարեն Շուշա է ժամանել Թուրքիայի փոխնախագահ Ջևդեթ Յըլմազը։ Շուշայի գագաթաժողովին ներկա չէր նաև Թուրքմենստանի նախագահը։
Աստանայում ընդունված հռչակագրում կազմակերպության անդամները Կենտրոնական Ասիան անվանել են ՇՀԿ կորիզ, որի երկրների մեծ մասը թյուրքական պետություններ են: Բացի այդ, երկրները հանդես են եկել էներգետիկ անվտանգության ապահովման գործում համագործակցության զարգացման օգտին:
Կլիմայի փոփոխության ֆոնին տրանսպորտային ցանցի և կայուն ապագայի կառուցման թեմաներն էին, որոնք հիմնականն էին Շուշայում կայացած ՇՀԿ գագաթնաժողովում: Կազմակերպությունը ձգտում է պահպանել գոյություն ունեցողները և ստեղծել նոր տրանսպորտային միջանցքներ, որոնք կապում են Եվրոպան, Մերձավոր Արևելքը և Հեռավոր Արևելքը ՝ շրջանցելով Ռուսաստանը և Սուեզի ջրանցքը: Ինչպես ասել է նախագահ Իլհամ Ալիևը, "տրանսպորտային երթուղիները, էներգետիկ ռեսուրսները, մարդկային կապիտալը, աճող բնակչությունը, դրական ժողովրդագրական իրավիճակը ՇՀԿ – ի հսկայական ներուժն են": "Մեր խնդիրն է այդ ներուժը համաշխարհային մասշտաբով ավելի մեծ ուժի վերածել":
Տրանսպորտային թեման հատկապես արդիական է Ադրբեջանի համար, քանի որ երկրով անցնում են մի քանի խոշոր տրանսպորտային միջանցքներ, այդ թվում ՝
1․"Հյուսիս–Հարավ",
2․ՏՐԱՍԵԿԱ Եվրոպա–Կովկաս–Ասիա երթուղով,
ինչպես նաև թափ հավաքող
3․Միջին միջանցք Տրանսկասպյան տրանսպորտային երթուղին, անցնում է Չինաստանի, Ղազախստանի, Կասպից ծովի ջրային տարածքով, Ադրբեջանով, Վրաստանով և այնուհետև դեպի Թուրքիա և եվրոպական երկրներ) ։
Հիշեցնենք, որ 2022թ. - ի ՇՀԿ -ի Սամարղանդի գագաթնաժողովում ստորագրվել է պարզեցված մաքսային միջանցքների մասին համաձայնագիր ։ Ադրբեջանը դարձել է առաջին երկիրը, որն անցած տարի սկսել է դրա իրագործումը ։
Comments