Միխայիլ Ալեքսանդրով. Ծիծաղելի է խոսել Ռուսաստանի ՝ որպես բազմաբևեռ աշխարհի կենտրոններից մեկի մասին և միաժամանակ պարել Ադրբեջանի նվագակցությամբ ։
Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի արտգործնախարարների վերջին հանդիպումը գրավեց տարբեր երկրների և, իհարկե, այն երկրների փորձագետների ուշադրությունը, որոնք ներկայացնում էին հանդիպման մասնակիցները:
Ուշադրություն է գրավում հանդիպման արդյունքների գնահատականը, որն արտահայտել է ռազմաքաղաքական հարցերով ռուս փորձագետ Միխայիլ Ալեքսանդրովը ։
Անցած բանակցությունները, կարծում է Մ.Ալեքսանդրովը, ևս մեկ անգամ ցույց տվեցին, որ անվերջ հորդորներով կանգնեցնել ԼՂՀ դեմ ադրբեջանական ագրեսիան չի ստացվի, որ պետք է ուժի կիրառում: Առանց դրա Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքի շրջափակումը կշարունակվի, հումանիտար ճգնաժամը Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում (ԼՂՀ) ավելի կսրվի ՝ վերաճելով հումանիտար աղետի ։ Սակայն Բաքվի ռեժիմի դեմ ուժի կիրառումն այժմ դժվար է, քանի որ Անդրկովկասում կեղտոտ աշխարհաքաղաքական խաղ է ծավալվել։
Նրա կարծիքով, Արևմուտքի խաղի էությունը Ռուսաստանի և Հայաստանի միջեւ վեճ ստեղծել, այնտեղ հակառուսական տրամադրությունների բուռն աճը ապահովել, հայ հասարակությանը Ռուսաստանի դեմ հանելը և, որպես հետևանք, Մոսկվայի և Երևանը պաշտպանական դաշինքի խզումը։ Մասնավորապես, դա տեղի կունենա, եթե Ռուսաստանի Դաշնությունը թույլ տա Ղարաբաղի հայերի էթնիկ զտումներ։ Ռուսաստանը կվտարվի Անդրկովկասից, իսկ Արեւմուտքը, ընդհակառակը, կավելացնի իր ներկայությունն այնտեղ։
Եթե Ռուսաստանը հրաժարվի հանձնել Լեռնային Ղարաբաղը և պահպանի իր ներկայությունը այնտեղ և Հայաստանում, ապա Մոսկվայի և Բաքվի հարաբերությունների կտրուկ խզում կլինի, ինչպես նաև Թուրքիայի հետ Ռուսաստանի հարաբերությունների լուրջ վատթարացում։ Այս պարագայում Արևմուտքը կարող է հույս դնել Ադրբեջանում հենակետ ստեղծելու վրա՝ ուղղված Ռուսաստանի և Իրանի դեմ։
Ալեքսանդրովը նշում է, որ այս պայմաններում ռուսական դիվանագիտությունը փորձում է նստել երկու աթոռի վրա, որոնք անշեղորեն իրարից բաժանվում են ՝ մոտեցնելով անխուսափելի ընտրության պահը: Հարցն այստեղ այն է, թե դեռ որքան կարող է դիմանալ ԼՂՀ բնակչությունը մինչև իրական սովի սկիզբը, Իսկ հետո ղարաբաղցիների զանգվածային արտագաղթը Հայաստան ։ Թե ինչ է ակնկալում ՌԴ ԱԳՆ-ն, այնքան էլ հասկանալի չէ, քանի որ նման քաղաքականությունը բազմիցս ցույց է տվել սեփական սնանկությունը և ավարտվել ձախողումներով։
Նա զգուշացնում է, որ եթե ռուսական դիվանագիտությունն ակնկալում է, որ Արևմուտքում հասարակական վրդովմունք կառաջանա ԼՂՀ-ում աճող հումանիտար աղետի պատճառով, և Արևմուտքը հանրության ճնշման տակ պատժամիջոցներ կկիրառի Ադրբեջանի դեմ, ապա դա ի սկզբանե դատապարտված է ձախողման ։ Այդուհանդերձ, ՌԴ ԱԳՆ - ն շարունակում է Արևմուտքի հետ խաղալ "Ով շուտ կթարթի" խաղը, որի խաղադրույքը Ղարաբաղի 120 հազար հայերի կյանքն է։
Արեւմուտքի եւ Ռուսաստանի դիվանագետները, Մ.Ալեքսանդրովի գնահատմամբ, այնքան տարված էին այդ խաղով, որ Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի ճակատագիրը նրանց համար մղվեց հետին պլան ։ Քարտի խաղացողների հուզմունքը գերակշռում էր միջազգային պատասխանատվության և մարդասիրության զգացումից: Ամեն գնով, անգամ Ղարաբաղի 120 հազար հայերի էթնիկ զտման գնով հաղթանակն այլևս զսպող գործոն չէ. Ոչ ոք չի ուզում վերցնել և պայմանավորվել համատեղ գործողությունների մասին ՝ ադրբեջանական շրջափակումը դադարեցնելու համար։ Սա խայտառակություն է համաշխարհային դիվանագիտության համար, այդ թվում՝ ռուսական։
Եվ դրանից պետք է բխի ռուսական դիվանագիտությունը, այլ ոչ թե ՌԴ ԱԳՆ-ում և ռուսական այլ պետական կառույցներում ադրբեջանամետ լոբբիի կողմից առաջ քաշվող գաղափարներից, ընդգծում է փորձագետը ։ Բայց այդ լոբբիի պարտադրած սցենարին պետք է վճռականորեն վերջ տալ։ Ծիծաղելի է խոսել Ռուսաստանի ՝ որպես բազմաբևեռ աշխարհի կենտրոններից մեկի մասին և միաժամանակ պարել Ադրբեջանի դուդուկի տակ ։
Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականության ձևավորման գործում ադրբեջանական լոբբիի դերի մասին քաղաքական գիտությունների դոկտոր, ՄԳԻՄՕ-ի ռազմաքաղաքական հետազոտությունների կենտրոնի առաջատար փորձագետ Միխայիլ Ալեքսանդրովը բազմիցս գրել է: Այս լոբբիի արձագանքը երկար սպասեցնել չտվեց։
2022 թվականի դեկտեմբերին Միխայիլ Ալեքսանդրովը հեռացվեց ՄԳԻՄՕ-ից այս հայտարարությունների համար՝ իր իսկ օրինակով համոզվելով, որ իր գնահատականները այս լոբբիի հզոր ազդեցության վերաբերյալ ԱԳՆ-ի և Ռուսաստանի Դաշնության այլ կառույցների վրա ճիշտ են։
Comentários